İnsanların engellilere bakış açısının olumlu yönde değiştiğini ifade eden Baykara, açılan yeni tekstil atölyeleri ile beraber istihdam noktasında da olumlu gelişmelerin olduğunu söyledi.
Her insanın bir engelli adayı olduğunu hatırlatan Baykara, özellikle yanlış park edilen araçların ve esnaf tarafından kaldırımlarda teşhir edilen ürünlerin engellilere zorluk yaşattığını belirterek, bu hususta daha dikkatli olunması gerektiğini dile getirdi.
Engellilerin ülkemizde ve Van'da çeşitli sıkıntılar yaşadığını söyleyen Baykara, "Kırsal kesimlerinin olduğu, engellilerin ulaşım konusunda sıkıntı yaşadığı bir bölgede yaşıyoruz. Dolayısıyla engelliler burada sosyal ve kültürel anlamda faaliyetlerine, iş hayatlarına atılmakta bayağı sıkıntılar yaşıyorlar. Engellilerimiz imkanları ve devletin tanımış olduğu imkanlar doğrultusunda kendilerini geliştirmek adına birçok çalışma yapıyorlar. Eğitim göremeyenler uzaktan eğitim alıp kendilerini geliştirip, engelli sınavlarına hazırlanmak için çeşitli kurslara katılıyorlar. Bu şekilde eğitim alanına girmeye çalışıyorlar” dedi.
“Son zamanlarda açılan tekstiller, engelli ve ailelerine gelir kapısı oldu”
İstihdam konusunun ülke genelinde olduğu gibi Van’da da büyük sorun olduğunu dile getiren Baykara, “İstihdam konusuna gelince ülkemizde olduğu gibi bölgemizde de maalesef bu sıkıntılar had safhada. Ama son yıllarda ilimizde özellikle devletimizin yatırımları sonucunda ve DAKA’nın girişimleri sonucunda tekstiller açıldı ve birçok engellimiz de çalışmaya başladı. Yeterli olmamasına rağmen yine de geçimlerini sağlamak için çalışıyorlar” ifadelerini kullandı.
Engellilerin ulaşım konusunda sorunlar yaşadığını söyleyen Baykara, şöyle devam etti:
Buralarda yaz ve kış aylarında farklı sorunlar yaşanıyor. Toplu taşıma araçlarının birçoğu engelliler için uygun değil. Özellikle halk otobüsleri konusunda. Belediyelerin mor otobüslerinde ise sıkıntı yaşamıyorlar. Ama onlar da bazı güzergahlarda çalışmadığı için sıkıntılar yaşanıyor.
Birçok kaldırımda maalesef cadde üzerinde park edilmiş araçlar olsun, Telekom tarafından bırakılmış panolar olsun veya esnafın eşyalarını bırakmış olduğu caddeler engellilerin yürümesini zorlaşmaktadır maalesef.
Engellilerimizin kendilerini hayata adapte edebilmeleri ve günlük hayata konsantre olabilmeleri için evlerinden çıkıp ‘Ben de bu hayatın bir parçasıyım’ diyebilmeleri gerekiyor.
“Her insan bir engelli adayıdır”
Vatandaşların engelliler adına empati kurmaları gerektiğini dile getiren Baykara, engellilerin ne sıkıntılar yaşadıklarını vatandaşların bilmesi için “ben de onlar gibi olsaydım de yapardım?” sorusunu kendilerine sorması gerektiğini belirtti.
Baykara, “Sonuçta her sağlıklı insan da bir engelli adayıdır. Kimse istemese dahi maalesef her insanın karşılaşabileceği bir gerçek bu. Genç nesil biraz daha pozitif yaklaşıyorlar. Kendi alanlarında çevrelerinde yapılabilecek faaliyetler olduğu zaman bir şeyler yapıyorlar. Eskiden bir engellimiz sokağa çıktığı zaman sanki bütün gözler onun üzerindeymiş gibi bakarlardı ama artık bu böyle değil. Bununla ilgili birçok şey aşılmış, modernleşen bir ülke ve dünya çağındayız.” şeklinde konuştu.
“Engellilerin sportif faaliyetlerine ailece katılım gösterilmesi gerekiyor”
Van'da spor faaliyetleri yapan 3 tane engelli derneğinin olduğunu hatırlatan ve bunlara destek olunması noktasında herkesin üzerine düşen görevi yerine getirmesi gerektiğini vurgulayan Baykara, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bedensel Engelliler Spor Kulübü, İşitme Engelliler Spor Kulübü ve Görme Engelliler Spor Kulübü. Bunlar çeşitli alanlarda faaliyet yürütüyorlar. Bunların sportif faaliyetlerini gidip izleyebilirler aileleri çocukları ile beraber.
En azından çocuklarına, ‘Bu insanlar engelli olmalarına rağmen hayata böyle konsantre olmak için mücadele ediyorlar, sizler de örnek alın’ diyerek çocuklarını yönlendirebilirler. Onlara engellilerle yaşama konsantrasyonunu yaşatmaları gerekiyor. Ayrıca engelliler tarafından yapılan sportif faaliyetlere sponsor olabilirler.
Kamu kurum ve kuruluşları tarafından baktığımızda da sorunun asıl çözüm yeri orası zaten. Ama maalesef hükümetler tarafından çıkarılan kanunların birçoğu yerelde uygulanmıyor. Bundan dolayı da engelliler ve STK’lar olarak buralara takılıyoruz.
Eskiye nazaran çok iyi gelişmeler var. Bu sorunlar da zamanla düzelir. Sonuçta kimsenin elinde sihirli bir değnek yok. Her şeyin bir anda düzelmesini bekleyemezsiniz. Ama en azından sivil toplum örgütlerinden ve engelli ailelerden almış oldukları izlenimler de sorunların çözümü noktasında sivil toplum örgütleri ile görüşülüp bunlar nasıl çözülebilir bunlar için çalışmalar yapmaları gerekiyor.
Birçok ilde spor kulüpleri belediyeler bünyesinde faaliyet yürütüyor. Maalesef ilimizde yıllardır talep ediyoruz ama bu olmadı. İlimizde belediyelere kayyum atandı, belediye başkanları değişti. Böyle olunca da hiçbir düzen de kurulmadı, kanunları da gittiğimiz zaman yerine oturtamıyorlar maalesef.
2002’de yapılan TÜİK araştırmasına göre Türkiye’de yüzde 12,29 oranında engelli vatandaş var. Bu da 8,5 milyon engelli ve bu orana göre ilimizde de ciddi bir engelli potansiyeli var demektir.
“Coronavirus, engelli derneklerini etkiledi”
Covid-19 pandemisinden dolayı dernek faaliyetlerinin durduğunu ve derneklerin kira ve diğer giderlerinin karşılanması hususunda zorluklar yaşandığını dile getiren Baykara, “Yaklaşık bir yıldır dernekler kapalı durumda. Esnaflar nasıl etkilendiyse dernekler de etkilendi, sonuçta bu dernekler kira ödüyor. Bütün faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldılar. Yetkililerin bu sıkıntıların çözümü noktasında duyarlı olmaları gerekiyor.
Pandemi sürecinde engelliler çok mağdur oldu. İşi olan işini kaybetti. Esnaf olanlar da sıkıntı yaşadılar. Bu sıkıntılarla hala karşılaşıyoruz” ifadelerinde bulundu.
