Üç kişilik bir ailede, evde bakım parası için aylık toplam hane halkı gelirinde sınır 4.207 lira. Ancak bayramda ödenen ikramiye nedeniyle birçok kişide ‘gelir aşımı’ şüphesi oluştu. Gelir aşılsa da bu durum maaşın kesilmesine yol açmıyor.
Kurban Bayramı ikramiyeleri emeklilere ödendi. Emekliler bayram öncesi ödenen 1.000 TL’lik ikramiyelerle bayram öncesi bazı ihtiyaçlarını karşılayabildiler. Diğer yandan bayram ikramiyeleri alan hanelerde yaşayan bir kişi evde bakım parası alıyorsa gelir sınırının aşılması nedeniyle aylıkların kesilip kesilmeyeceği yönünde endişeler yaşanabiliyor. Bayram ikramiyeleri evde bakım aylığı almak için belirlenen gelir sınırı hesabında dikkate alınmıyor. Evde bakım parası alan kişilerin bayram ikramiyeleri nedeniyle aylıklarının kesilmesi söz konusu değil.
NASIL HESAPLANIYOR
Evde bakım parasının alınabilmesi için engellinin bulunduğu hanede kişi başına düşen aylık ortalama gelirin asgari ücretin üçte ikisinden düşük olması gerekmektedir. Bu sınır hesaplanırken engellinin bulunduğu hanedeki toplam gelir, hanede yaşayan kişi sayısına bölünüyor ve bu tutar o dönemdeki sınırın üzerindeyse diğer şartlar söz konusu olsa dahi evde bakım parası alınamıyor. Hane içindeki kişi başına düşen ortalama aylık gelir sınırın altındaysa ve diğer şartlar da söz konusuysa bu durumda evde bakım aylığı bağlanıyor. Bu sınır sonradan aşılırsa, gelirin sınırı aştığı tarihten itibaren alınan aylıklar haksız alınmış kabul ediliyor ve iadesi isteniyor. Dolayısıyla sınır aşıldığında aylığın kestirilmesi gerekiyor.
SINIR NE KADAR
Evde bakım parasının alınabilmesi için engellinin bulunduğu hanede kişi başına düşen gelirin asgari ücretin üçte ikisinden düşük olması gerekmektedir. 2020 yılında bu sınır 1.402,65 TL. Örneğin engellinin yaşadığı hanede 3 kişi yaşıyorsa evde bakım parası alınabilmesi için bu hanedeki toplam gelirin 4 bin 207 TL’yi geçmemesi gerekir. Aksi takdirde evde bakım parası alınamaz. Evde bakım parası alınırken hanede yaşayan kişilerin gelirinin bu sınırın üzerine çıkması halinde durumun Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bildirilmesi gerekir. Bu durum bakanlık tarafından tespit edilirse haksız alınan evde bakım paraları geri istenebilir.
Evde bakım parası alan kişinin yaşadığı hanede bir emekli varsa ve bu emekliye bayram ikramiyesi ödenmişse ödenen ikramiyeler gelir sınırının hesabında dikkate alınmıyor. Dolayısıyla annenin engelli çocuğuna baktığı bir hanede, babanın emekli olması halinde Kurban ve Ramazan Bayram’ında ödenen iki ikramiye gelir hesabında dikkate alınmıyor. Böyle olunca da evde bakım parası alan kişilerin bayram ikramiyesi almış olmaları nedeniyle Bakanlığa bildirimde bulunmasına ve bu ikramiyeler nedeniyle aylıklarını kestirmelerine gerek bulunmamaktadır.
ENGELLİ AYLIĞINDA YILLIK ORTALAMA DİKKATE ALINIYOR
Engelli aylığı alınabilmesi için gerekli şartları sağlayan kişiler için de gelir sınırı şartı var. Engelli aylığı alınan hanedeki kişi başına düşen gelirin 701,3 TL’nin üzerinde olmaması gerekiyor. Engelli aylığı alınan hanede bir emekli varsa ve bu emekliye iki bayramda toplam 2.000 TL bayram ikramiyesi ödenmişse, ödenen ikramiyeler gelir sınırı hesabına 166,6 TL olarak dikkate alınıyor. Yani bu kişiye ödenen ikramiyelerin yıllık toplam tutarının aylık ortalaması bu kişinin gelirine ekleniyor. Bu hesaba göre gelir sınırındaki farklılık nedeniyle aylığın kesilmesini gerektiren bir durum oluşursa engelli aylığının kestirilmesi gerekecektir. Henüz engelli aylıkları için bayram ikramiyelerinin gelir sınırı hesabında dikkate alınmayacağı yönünde bir düzenleme söz konusu değil. Bu yönde bir düzenleme yapıldığında engelli aylıklarında da tıpkı evde bakım parasında olduğu gibi bayram ikramiyelerinin gelir sınırında dikkate alınmaması söz konusu olabilir.
65 YAŞ ÜZERİ İÇİN DURUM FARKLI
65 yaş aylığı, 65 yaş üzerinde olup herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kişilere ödeniyor. Bu şartları sağlayan kişilerden eşi ile birlikte toplam geliri 2020 yılı için 701,3 TL’nin altında olanlara 65 yaş aylığı bağlanıyor. 65 yaş aylığı alan kişinin sosyal güvencesi olmaması şartken, eşinin emekli olması 65 yaş aylığı alınmasına engel değil. Ancak bu durumda da kişinin emekli olan eşi ile birlikte toplam gelirinin 1.402,6 TL’nin üzerinde olmaması gerekiyor. En düşük emekli aylığı 2020 yılı ile birlikte 1.500 TL olarak ödendiği için bu durumdaki hanedeki bir kişinin 65 yaş aylığı alması zaten mümkün değil. Bu nedenle bayram ikramiyesi alabilecek durumdaki bir kişinin yaşadığı hanede 65 yaş aylığı alınamadığı için bayram ikramiyesi 65 yaş aylığındaki durumu değiştirmiyor.