Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Engelliler Günü (International Day of Persons with Disabilities -IDPD), her yıl 3 Aralık'ta kutlanmaktadır. İlk olarak 1992 yılında BM Genel Kurulu tarafından ilan edilen gün, engelli bireylerin sorunlarının anlaşılmasını teşvik etmeyi ve engelli kişilerin onuru, hakları ve refahı için harekete geçirmeyi amaçlıyor.
2023 yılı teması "Engelliler için, engellilerle birlikte hareket ederek Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını kurtarmak ve başarmak (‘United in action to rescue and achieve the SDGs for, with and by persons with disabilities’)" olarak belirlendi.
Günümüz dünyasının çoklu krizleri göz önüne alındığında, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşılmasının tehlikede olduğu görülüyor. 2030 Gündemi'nin uygulama döneminin orta noktasında, dünya 2030 yılına kadar çok sayıda Sürdürülebilir Kalkınma Amacına ulaşma yolunda değil. Çoğu kişi için ilerleme ya durmuş ya da 2015 temel çizgisinin altına gerilemiş durumda.
Ne yazık ki, kriz zamanlarında dünyanın en yoksul ve en savunmasız kesimleri genellikle en ağır darbeyi alıyor. Yakında yayınlanacak olan BM Engellilik ve Kalkınma Raporu 2023'ün ön bulguları, dünyanın engelli bireylere yönelik çeşitli Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını karşılama konusunda daha da sapmış olduğunu gösteriyor.
Engelli kişilerin tarihsel olarak ötekileştirildiği ve çoğu zaman en geride kalanlar arasında yer aldığı göz önüne alındığında, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının engelli kişiler için, engelli kişilerle birlikte ve onlar tarafından kurtarmaya yönelik çabaların yoğunlaştırılması ve hızlandırılması gerekmektedir. Bunun için amaçlara bağlılık, dayanışma, finansman ve eylemde köklü bir değişim kritik önem taşıyor. Bunun ayrılmaz bir parçası da, küresel engelli topluluğunun seslerinin, ihtiyaçlarının ve önceliklerinin tüm çeşitliliğiyle ele alınmasıdır.
Son Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Zirvesi Politika Bildirgesi'nin kabul edilmesiyle, dünya liderlerinin, engelli kişiler de dahil olmak üzere en yoksul ve en savunmasız kişileri hedef alan politikalara ve eylemlere odaklanarak sürdürülebilir kalkınma ve herkes için ortak refah elde etme konusunda yeniden taahhüt vermeleri cesaret vericidir. Bu taahhüt engelliler için özellikle önemli olan SKA’lar için (eşitsizliklerin azaltılması üzerine odaklanan SKA 10 ve kaliteli eğitim üzerine olan SKA 4 gibi) politikalar ve eylemler geliştirmeyi içeriyor.
Bu yılki Uluslararası Engelliler Günü’nü kutlamak amacıyla New York’ta düzenlenecek olan etkinlikte, engelli kişilerle ilgili öncelikli alanlara odaklanarak 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi'nin beş ayağı etrafında tartışmalar yer alacak:
- engelli kadınlar ve kız çocukları için toplumsal cinsiyet eşitliği (İnsanlar);
- iklim değişikliğinin engelli kişiler üzerindeki orantısız etkisi (Gezegen);
- engelliliği kapsayan kalkınma için kaynak sağlanması (Refah);
- çatışma durumlarında engelli kişilerin ihtiyaçlarının karşılanması (Barış);
- küresel topluluğun engelli bireylere yönelik dayanışmayı güçlendirmek için birlikte çalışmaya yönelik taahhütleri (Ortaklıklar).
Tartışmalar, 2023 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları İlerleme Raporu ve yakında yayınlanacak olan 2023 BM Engellilik ve Kalkınma Raporu gibi son raporlardan elde edilen bulgulara dayanacak. Etkinlik, engelli kişiler için kapsayıcı ve sürdürülebilir kalkınmadaki boşlukları kapatmak için daha fazla eylem ve uluslararası işbirliğini artırma çağrısında bulunuyor.
Etkinlik 1 Aralık 2023'te Türkiye saatiyle 18:00-21:00 arasında New York'ta gerçekleşecek. Etkinliğe çevrimiçi olarak katılmak için 28 Kasım'a kadar kayıt yaptırabilir ve daha fazla bilgi için IDPD web sitesini ziyaret edebilirsiniz.