Salgın günlerinin görünmeyen yüzlerinden biri de engelli yurttaşlar oluyor. “Normal” zamanlarda da günlük yaşamda birçok zorluk ve hak kaybıyla karşılaşan engelli yurttaşlar için salgın günleri ekstra sorun anlamına geliyor.
Bakanlığın kağıt üzerinde kalan "rapor" genelgesi, "ya işe gelirsin ya işten atılırsın" baskısı, sağlık ve eğitim hizmetlerine erişimde yaşanan sıkıntılar bu süreçte katlanarak artmaya devam ediyor.
'TAM İZOLASYON ÇOK ÖNEMLİ AMA...'
Engelli yurttaşların salgın sırasında yaşadığı sorunlara ilişkin soL’a açıklamada bulunan Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği Başkanı Süleyman Akbulut, salgının genellikle ikincil bir hastalığı da bulunan engelliler için oldukça tehlike olduğuna işaret etti, bu nedenle tam izolasyonunun çok önemli olduğunu dile getirdi.
Bu durum nedeniyle engelli yurttaşların uzaktan çalışma ya da ücretsiz izin gibi talepleri genellikle reddedilirken, Akbulut, “İş yerlerinde eğer birisi işten çıkarılacaksa akla gelen ilk kişiler engelliler oluyor. Biri işten mi çıkarılacak, hemen engellilere yöneliyorlar” diye konuştu.
'SÜRECİN SONUNDA ÇOK FAZLA ARKADAŞIMIZ İŞSİZ KALABİLİR'
Bu konuda asıl tablonun önümüzdeki aylarda netleşeceğine dikkat çeken Akbulut, “İŞKUR ve diğer denetimler neredeyse durmuş durumda. Engelli işçileri koruyan kota gibi uygulamaları denetleyen de yok, bu nedenle bu sürecin sonunda çok sayıda arkadaşımızın işsiz kalabileceği endişesini taşıyoruz” ifadesini kullandı.
Salgın geçtikten sonra büyük bir ekonomik sorunla da karşılaşılacağını tahmin ettiklerini aktaran Akbulut, “Salgın öncesinde emarelerini gördüğümüz engellilere tanınan bazı sosyal hakların geri alınması yeniden gündem olacaktır. Bunun çok ciddi bir sorun olduğunu belirtmem gerekiyor. Zaten büyük mali sıkıntılar yaşayan engelli yurttaşlar salgın sonrasında da elde bulunan az sayıdaki sosyal haktan olabilir” diye konuştu.
'MALİ SORUNLAR NEDENİYLE DE EBA'YA ERİŞİM SIKINTISI VAR'
Engelli çocukların uzaktan eğitim sistemine ulaşım soruna da değinen Akbulut, “Özellikle işitme ve görme engelli çocukların bu sisteme erişimde sorun yaşadığını biliyoruz. Altyapının bu anlamda yetersiz olduğu eleştirileri malum. Buna ek olarak bir de zaten engelli yurttaşların genel olarak mali sorunlar nedeniyle internete erişim sorunu olduğunu da söylemek gerekiyor” dedi.
Tüm bunların yanında engelli yurttaşların sosyal izolasyon süresinde ev içi şiddete de maruz kalmalarının muhtemel olduğunu aktaran Akbulut, bu konunun da görmezden gelinen başlıklardan biri olduğuna dikkat çekti.
'ZİHİNSEL ENGELLİ VE OTİZMLİLER İÇİN DESTEK PLANLANMALI'
Konuya ilişkin soL’a açıklamalarda bulunan Türkiye Engelliler Meclisi Koordinatörü Turhan İçli, özel olarak zihinsel engelli ve otizmlilerin kapalı alanda olmalarının çok büyük soruna neden olduğunu, bu konuda devletin hızlıca bir psikolojik destek planlaması gerektiğini vurguladı.
'BAKANLIĞIN RAPOR GENELGESİ UYGULANMIYOR, İŞTEN ÇIKARMA SÜRÜYOR'
Bu süreçte çok fazla işten çıkarmalarla karşılaşıldığına dikkat çeken İçli, “Rapor süresi bahanesiyle çok fazla arkadaşımız işten çıkarıldı. Bakanlık bir genelge yayımlayıp sürenin otomatik uzatıldığını açıkladı ama bunun fiilen uygulanmadığı ortada, işten çıkarmalar sürüyor” diye konuştu.
Özel sektörde çalışan engelli yurttaşların çok ciddi sorunlar yaşadığını, uzaktan çalışmanın birçok işyeri tarafından kabul edilmediğini aktaran İçli, “Engelli yurttaşlar ya işten çıkarma ya da çok ciddi bir sağlık riskiyle karşı karşıya bırakılıyor” dedi.
EĞİTİM SORUNU BÜYÜYOR
Eğitim konusunda çok ciddi sıkıntılar yaşandığına da dikkat çeken İçli, “Rehabilitasyon merkezlerinde bireysel ve grup eğitimleri vardı, bunlar durduruldu. Bu nedenle bu kurumlar kapanma riskiyle karşı karşıya. Çocuklar ise eğitimden yoksun kalıyorlar. Bireysel eğitimlere yönelik yapılan hiçbir düzenleme yok şu ana kadar. Bunun da dışında EBA’ya da erişim konusunda ciddi sorunlar var. Özellikle görme engelli çocukların eğitime ulaşmasında sıkıntılar var” ifadesini kullandı.